Quy định trong hợp đồng được ưu tiên áp dụng hơn so với thói quen thương mại của các thương nhân

Quy định trong hợp đồng được ưu tiên áp dụng hơn so với thói quen thương mại của các thương nhân

Với các thương nhân có mối quan hệ mua bán, cung ứng dịch vụ nhiều năm, giữa họ đã hình thành những thói quen liên quan đến ký kết, thực hiện hợp đồng. Họ đã “quen” với cách thức trao đổi, làm việc của nhau, “tin” nhau, mà không cần phải thoả thuận từng chi tiết khi ký kết hợp đồng. Nhưng, kể cả khi đã “quen”, đã “tin” thì vẫn có tình huống bất ngờ xảy ra. Dưới đây là một kinh nghiệm cho các thương nhân đã kinh doanh với nhau nhiều năm.

China, Arbitration award of June 1999 (Peanut kernel case) 

CLOUT case no. 685

[Nguồn: http://cisgw3.law.pace.edu/cases/990600c1.html]

Người mua (trụ sở thương mại tại Hà Lan) và người bán (có trụ sở thương mại tại Trung Quốc). Hai bên giao kết hợp đồng mua bán lạc nhân. Hợp đồng quy định tiêu chuẩn chất lượng, vận chuyển theo điều kiện FOB và dự kiến thời gian vận chuyển. Ngoài ra, hợp đồng báo quy định, phương thức thanh toán bằng tín dụng chứng từ (L/C), và người mua có nghĩa vụ mở Thư tín dụng (L/C) cho người bán thụ hưởng trong vòng 15 ngày, trước ngày giao hàng. Theo thông lệ làm việc giữa hai bên, khi thực hiện hợp đồng lần này, người mua và người bán cũng cùng nhau kiểm tra hàng hóa tới bốn lần. Tuy nhiên, sau lần kiểm tra cuối cùng, người mua đã tuyên bố, họ sẽ không mở L/C, bởi vì hàng hóa không phù hợp với tiêu chuẩn chất lượng trong hợp đồng. Khi các cuộc đàm phán để giải quyết vấn đề giữa hai bên không thành công, người bán đã thông báo cho người mua qua fax rằng, họ đang coi hợp đồng như đã chấm dứt và khởi kiện người mua ra trọng tài để yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Người mua lập luận rằng, theo thực tiễn trong quan hệ mua bán lâu dài của hai bên, người mua chỉ bị bắt buộc phải mở L/C sau khi cả hai bên đã kiểm tra và đồng ý về chất lượng hàng hóa theo hợp đồng. Do người bán không chuẩn bị hàng hóa theo đúng tiêu chuẩn hợp đồng, nên người mua không có nghĩa vụ phải mở L/C.
Trọng tài cho rằng điều khoản về việc mở L/C trong hợp đồng chiếm ưu thế hơn so với thực tiễn kinh doanh của các bên mà người mua đã nêu [Điều 9 CISG]. Do đó, việc người mua không mở L/C, cũng như không thuê phương tiện vận chuyển (theo điều kiện FOB của INCOTERMS), đã cấu thành một vi phạm cơ bản hợp đồng [Điều 25 CISG]. Do đó, người mua phải chịu trách nhiệm về khoản lợi nhuận bị mất của người bán theo [Điều 74 CISG]. Tuy nhiên, tòa án lưu ý rằng, người bán cũng có trách nhiệm giảm nhẹ tổn thất của mình theo Điều 77 CISG bằng cách thực hiện các biện pháp hợp lý, như bán lại hàng hóa theo giá thị trường [Điều 76 (1) CISG].

Người dịch: Tào Thị Huệ