MỘT SỐ CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ HIỆP ĐỊNH CHUNG VỀ THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ (GATS) CỦA WTO (PHẦN 3)

11. Có thể rút lại hoặc sửa đổi các cam kết cụ thể không?

Theo Điều XXI, các cam kết cụ thể có thể được sửa đổi theo các thủ tục nhất định. Các quốc gia có thể bị ảnh hưởng bởi những sửa đổi đó có thể yêu cầu thành viên sửa đổi tham vấn về những điều chỉnh, bồi thường; chúng sẽ được cấp trên cơ sở MFN.

12. Có bất kỳ miễn trừ cụ thể nào trong GATS để phục vụ cho các lợi ích chính sách quan trọng của quốc gia không?

GATS cho phép các thành viên trong các trường hợp cụ thể đưa ra hoặc duy trì các biện pháp trái với nghĩa vụ của họ theo Hiệp định, bao gồm cả yêu cầu MFN hoặc các cam kết cụ thể. Điều khoản liên quan cung cấp bao gồm, các biện pháp cần thiết để:
+ bảo vệ đạo đức công cộng hoặc duy trì trật tự công cộng;
+ bảo vệ sự sống hoặc sức khoẻ của con người, động vật hoặc thực vật; hoặc là
+ đảm bảo tuân thủ luật hoặc quy định không trái với Hiệp định bao gồm, trong mối quan hệ với những điều khác, các biện pháp cần thiết để ngăn chặn các hành vi lừa đảo hoặc gian lận.

Hơn nữa, Phụ lục về Dịch vụ Tài chính cho phép các thành viên, bất kể các quy định khác của GATS, thực hiện các biện pháp vì lý do thận trọng, bao gồm bảo vệ các nhà đầu tư, người gửi tiền, chủ sở hữu hợp đồng hoặc những người mà nhà cung cấp dịch vụ tài chính phải chịu trách nhiệm ủy thác, hoặc để đảm bảo tính toàn vẹn và ổn định của hệ thống tài chính.
Cuối cùng, trong trường hợp cán cân thanh toán gặp khó khăn nghiêm trọng, các thành viên được phép tạm thời hạn chế thương mại trên cơ sở không phân biệt đối xử, bất chấp sự tồn tại của các cam kết cụ thể.

13. Có các điều khoản đặc biệt dành cho các nước đang phát triển không?

Các lợi ích của các nước đang phát triển đã truyền cảm hứng cho cả cấu trúc chung của Hiệp định cũng như các điều khoản riêng lẻ. Đặc biệt, mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho sự tham gia ngày càng nhiều của các nước đang phát triển vào thương mại dịch vụ đã được nêu trong Lời mở đầu của Hiệp định và làm cơ sở cho các quy định tại Điều IV. Điều khoản này yêu cầu các thành viên đàm phán các cam kết cụ thể liên quan đến việc tăng cường năng lực dịch vụ trong nước của các nước đang phát triển; cải thiện khả năng tiếp cận các kênh phân phối và mạng lưới thông tin của các nước đang phát triển; và tự do hóa tiếp cận thị trường trong các lĩnh vực xuất khẩu có lợi đối với các nước này.

Mặc dù khái niệm tự do hóa là một trong những nguyên lý cơ bản của GATS, Điều XIX quy định rằng tự do hóa diễn ra với sự tôn trọng thích đáng đối với các mục tiêu chính sách quốc gia và trình độ phát triển của các thành viên, cả về tổng thể và từng lĩnh vực dịch vụ. Do đó, các nước đang phát triển được tạo điều kiện linh hoạt trong việc mở cửa ít lĩnh vực hơn, tự do hóa ít loại hình giao dịch hơn và dần dần mở rộng khả năng tiếp cận thị trường phù hợp với tình hình phát triển của họ. Các điều khoản khác đảm bảo rằng các nước đang phát triển linh hoạt hơn trong việc theo đuổi các chính sách hội nhập kinh tế, duy trì các hạn chế về cơ sở cán cân thanh toán, và xác định quyền tiếp cận và sử dụng các mạng và dịch vụ vận tải viễn thông của họ. Ngoài ra, các nước đang phát triển được nhận hỗ trợ kỹ thuật từ Ban Thư ký WTO.

14. Kết quả của các cuộc đàm phán mở rộng theo ngành trong lĩnh vực viễn thông và dịch vụ tài chính về mặt pháp lý có khác với các cam kết dành riêng cho ngành khác không?

Không. Kết quả của các cuộc đàm phán theo ngành là các cam kết cụ thể mới và / hoặc các miễn trừ MFN liên quan đến lĩnh vực liên quan. Do đó, chúng không độc lập về mặt pháp lý với các cam kết theo ngành cụ thể khác, cũng như không tạo thành các thỏa thuận khác với GATS. Các cam kết mới và các miễn trừ MFN đã được đưa vào các Biểu cam kết và Danh mục Miễn trừ hiện có theo các hình thức riêng biệt đối với GATS.

(Hết)

Nội dung được dịch từ nguồn: WTO, The General Agreement on Trade in Services (GATS): objectives, coverage and disciplines, https://www.wto.org/english/tratop_e/serv_e/gatsqa_e.htm(truy cập ngày 5/1/2021)

Người dịch: Tào Thị Huệ