Cơ chế Rà soát Chính sách Thương mại được Đại hội đồng sửa đổi

Cơ chế Rà soát Chính sách Thương mại được Đại hội đồng sửa đổi
(Bản sửa đổi, có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2019)

Các thành viên đồng ý như sau:

A. Mục tiêu

(i) Mục tiêu của Cơ chế Rà soát Chính sách Thương mại (Trade Policy Review Mechanism – TPRM) là góp phần tăng cường sự tuân thủ của tất cả các Thành viên đối với các quy tắc, quy định và cam kết trong các Hiệp định Thương mại Đa phương (Multilateral Trade Agreements) và, nếu có, các Hiệp định Thương mại Nhiều bên (Plurilateral Trade Agreements), và trên cơ sở đó, hệ thống thương mại đa phương hoạt động thuận lợi hơn, bằng cách đạt được sự minh bạch hơn và hiểu biết hơn về các chính sách và thông lệ thương mại của các Thành viên. Theo cơ chế rà soát, toàn thể thành viên thường xuyên đánh giá đầy đủ các chính sách và thông lệ thương mại của mình và tác động của chúng đối với hoạt động của hệ thống thương mại đa phương. Tuy nhiên, việc này không có mục đích là làm cơ sở cho việc thực thi các nghĩa vụ theo các Hiệp định, hoặc làm căn cứ trong thủ tục giải quyết tranh chấp, hoặc áp đặt các cam kết chính sách mới đối với các Thành viên.

(ii) Việc đánh giá theo cơ chế rà soát (review mechanism) diễn ra, trong phạm vi phù hợp, dựa trên nền tảng của các nhu cầu, chính sách và mục tiêu kinh tế và phát triển trong nước của từng Thành viên, cũng như môi trường bên ngoài của Thành viên đó. Tuy nhiên, chức năng của cơ chế rà soát là xem xét tác động của các chính sách và thông lệ thương mại của một Thành viên đối với hệ thống thương mại đa phương.

B. Minh bạch trong nước

Các Thành viên thừa nhận giá trị vốn có về tính minh bạch trong nước khi Chính phủ ra quyết định về các vấn đề chính sách thương mại cho nền kinh tế trong nước và hệ thống thương mại đa phương, đồng thời, khuyến khích và thúc đẩy sự minh bạch hơn. Việc đảm bảo sự minh bạch trong nước phải trên cơ sở tự nguyện và có tính đến hệ thống chính trị và luật pháp của mỗi Thành viên.

C. Thủ tục rà soát

(i) Cơ quan Rà soát Chính sách Thương mại (sau đây gọi là “TPRB”) được thành lập để thực hiện việc rà soát chính sách thương mại.

(ii) Các chính sách và thông lệ thương mại của tất cả các Thành viên sẽ phải được xem xét định kỳ. Tác động của các Thành viên đối với hoạt động của hệ thống thương mại đa phương, yếu tố quyết định trong việc xác định tần suất rà soát sẽ dựa trên tỷ trọng của Thành viên đó trong hoạt động thương mại quốc tế trong giai đoạn gần đây. Bốn thực thể thương mại đầu tiên được xác định (Cộng đồng Châu Âu được coi là 1 thành viên) sẽ được rà soát ba năm một lần. 16 thành viên tiếp theo sẽ được rà soát 5 năm một lần. Các Thành viên khác sẽ được rà soát bảy năm một lần, trừ các Thành viên là nước kém phát triển nhất, được kéo dài thời hạn. Điều này được hiểu rằng việc rà soát được tiến hành với tất cả các thành phần của chính sách, nếu có ảnh hưởng đến thương mại, bao gồm các chính sách và thông lệ của từng Thành viên. Đặc biệt, trong trường hợp các thay đổi trong chính sách hoặc thông lệ thương mại của Thành viên có thể có tác động đáng kể đến các đối tác thương mại của mình, Thành viên liên quan có thể được TPRB yêu cầu, sau khi tham vấn, sẽ đưa ra kết luận rà soát tiếp theo.

(iii) Việc thảo luận trong các cuộc họp của TPRB sẽ được điều chỉnh bởi các mục tiêu nêu trong đoạn A. Trọng tâm của các cuộc thảo luận này sẽ là các chính sách và thông lệ thương mại của Thành viên, là đối tượng của cơ chế rà soát.

(iv) TPRB phải thiết lập một kế hoạch cơ bản để tiến hành các cuộc rà soát. Cơ quan này cũng có thể thảo luận và lưu ý các báo cáo cập nhật từ các Thành viên. TPRB sẽ thiết lập một chương trình rà soát hàng năm với sự tham vấn trực tiếp của các Thành viên liên quan. Với sự tham vấn của Thành viên hoặc các Thành viên đang được rà soát, Chủ tịch TPRB có thể chọn thành viên tham gia thảo luận, với tư cách cá nhân của họ.

(v) TPRB sẽ làm việc dựa trên các tài liệu sau:

              (a) một báo cáo đầy đủ, được đề cập trong đoạn D, được cung cấp bởi Thành viên hoặc các Thành viên đang được rà soát;
(b) một báo cáo, do Ban Thư ký tự chịu trách nhiệm soạn thảo, dựa trên thông tin có sẵn cho Ban Thư ký và thông tin được cung cấp bởi Thành viên hoặc các Thành viên liên quan. Ban Thư ký cần phải yêu cầu sự giải thích rõ ràng từ Thành viên hoặc các Thành viên liên quan về các chính sách và thông lệ thương mại của họ.

(vi) Các báo cáo của Thành viên đang được rà soát và của Ban Thư ký, cùng với biên bản cuộc họp tương ứng của TPRB, sẽ được công bố ngay sau khi rà soát.

(vii) Các tài liệu này sẽ được chuyển đến Hội nghị Bộ trưởng, Hội nghị Bộ trưởng sẽ lưu các tài liệu này.

D. Báo cáo

Để đạt được mức độ minh bạch đầy đủ nhất có thể, mỗi Thành viên phải báo cáo thường xuyên cho TPRB. Các báo cáo đầy đủ sẽ mô tả các chính sách và thông lệ thương mại mà Thành viên hoặc các Thành viên liên quan, trình bày theo mẫu (format) đã thỏa thuận, do TPRB quyết định. Mẫu này ban đầu dựa trên format Đề cương cho các Báo cáo Quốc gia được soạn thảo theo Quyết định ngày 19 tháng 7 năm 1989 (BISD 36S / 406-409), được sửa đổi khi cần thiết để mở rộng phạm vi báo cáo cho tất cả các khía cạnh trong các chính sách thương mại trong Thương mại Đa phương. Các Hiệp định trong Phụ lục 1 và, nếu có, các Hiệp định Thương mại Nhiều bên. Mẫu này có thể được TPRB sửa đổi theo kinh nghiệm. Giữa các lần rà soát, các Thành viên phải cung cấp các báo cáo ngắn gọn khi có bất kỳ thay đổi đáng kể nào trong chính sách thương mại của mình; một bản cập nhật thông tin thống kê hàng năm sẽ được cung cấp theo mẫu đã thống nhất. Đặc biệt phải tính đến những khó khăn đối với các Thành viên là nước kém phát triển nhất trong việc biên soạn báo cáo của họ. Ban Thư ký sẽ hỗ trợ kỹ thuật theo yêu cầu cho các Thành viên là nước đang phát triển, và đặc biệt là các Thành viên là nước kém phát triển nhất. Thông tin trong các báo cáo phải được phù hợp ở mức độ lớn nhất có thể, với các thông báo được đưa ra theo quy định của các Hiệp định Thương mại Đa phương và, nếu có, các Hiệp định Thương mại Nhiều bên.

E. Mối quan hệ với các điều khoản cán cân thanh toán của GATT 1994 và GATS

Các thành viên nhận thấy sự cần thiết phải giảm thiểu gánh nặng cho các chính phủ, cũng như phải tham vấn đầy đủ theo các điều khoản về cán cân thanh toán của GATT 1994 hoặc GATS. Để đạt được mục tiêu này, Chủ tịch TPRB sẽ tham vấn với Thành viên hoặc các Thành viên liên quan và với Chủ tịch Ủy ban Hạn chế Cán cân Thanh toán, đưa ra các thỏa thuận hành chính để phù hợp việc rà soát chính sách thương mại, với thời gian biểu của các cuộc tham vấn cán cân thanh toán, nhưng không được làm trì hoãn việc rà soát chính sách thương mại quá 12 tháng.

F. Thẩm định Cơ chế

TPRB sẽ tiến hành đánh giá hoạt động của TPRM không quá năm năm, sau khi Hiệp định thành lập WTO có hiệu lực. Kết quả thẩm định sẽ được trình lên Hội nghị Bộ trưởng. Sau đó, cơ quan này có thể tiến hành đánh giá TPRM theo từng khoảng thời gian do họ tự quyết định hoặc theo yêu cầu của Hội nghị Bộ trưởng.

G. Đánh giá tổng quan về sự phát triển trong môi trường thương mại quốc tế

Đánh giá tổng quan hàng năm về những phát triển trong môi trường thương mại quốc tế có tác động đến hệ thống thương mại đa phương cũng sẽ do TPRB thực hiện. Đánh giá này sẽ được hỗ trợ bởi báo cáo hàng năm của Tổng giám đốc về các hoạt động chính của WTO, trong đó, nêu rõ các vấn đề chính sách quan trọng ảnh hưởng đến hệ thống thương mại.

Người dịch: Tào Thị Huệ

Nguồn: WTO, Amended by the General Council (Revision, effective as of 1 Jan. 2019), https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/29-tprm_e.htm, truy cập ngày 10/7/2021