Rà soát các chính sách thương mại quốc gia: TPRM

Rà soát các chính sách thương mại quốc gia: TPRM

Rà soát các chính sách thương mại quốc gia là một hoạt động cơ bản quan trọng trong suốt quá trình hoạt động của WTO. Trung tâm của hoạt động này là Cơ chế Rà soát Chính sách Thương mại (TPRM).

Việc rà soát do Cơ quan Rà soát Chính sách Thương mại, thực chất là Đại hội đồng WTO – bao gồm các thành viên của WTO – hoạt động theo các quy tắc và thủ tục đặc biệt. Nhưng thực tế, phần lớn công việc là do Ban Thư ký WTO thực hiện.

Bối cảnh
Cơ chế Rà soát Chính sách Thương mại được thiết lập tạm thời tại Vòng Đánh giá Giữa kỳ Montreal vào tháng 12 năm 1988. Là kết quả chính thức của Vòng đàm phán Uruguay, ghi nhận tại Phụ lục 3 của Hiệp định Marrakesh, được các Bộ trưởng thông qua vào tháng 4 năm 1994. TPRM trở thành một trong những chức năng cơ bản của WTO. Nhiệm vụ của TPRM không chỉ thương mại hàng hoá, mà đã được mở rộng sang thương mại dịch vụ và sở hữu trí tuệ.

Các mục tiêu của TPRM được nêu trong Phụ lục 3 của Hiệp định Marrakesh, bao gồm: tạo điều kiện cho hệ thống thương mại đa phương hoạt động thuận lợi bằng cách tăng cường tính minh bạch trong các chính sách thương mại của các Thành viên.

Tất cả các Thành viên WTO đều phải rà soát theo TPRM. Phụ lục yêu cầu bốn Thành viên có thị phần lớn nhất trong thương mại thế giới (hiện là Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Trung Quốc) phải được rà soát hai năm một lần, 16 thành viên tiếp theo được rà soát bốn năm một lần và các thành viên khác được rà soát sáu năm một lần. Một khoảng thời gian dài hơn có thể được ấn định đối với các Thành viên là nước kém phát triển nhất.

Theo kết quả của việc sửa đổi Phụ lục 3 vào tháng 7 năm 2017, các chu kỳ xem xét này sẽ lần lượt là ba, năm và bảy năm, bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2019.

Cách thực hiện hoạt động rà soát
Các đánh giá được thực hiện bởi Cơ quan Rà soát Chính sách Thương mại (TPRB) trên cơ sở tuyên bố chính sách của Thành viên đang được rà soát, và báo cáo do các nhà kinh tế trong Ban Rà soát Chính sách Thương mại của Ban Thư ký thành lập.

Cuộc thảo luận của TPRB được khuyến khích.

Khi chuẩn bị báo cáo rà soát của mình, Ban Thư ký có quyền yêu cầu sự hợp tác của Thành viên, nhưng Ban Thư ký mới là chủ thể có trách nhiệm duy nhất về các sự kiện được trình bày và quan điểm được trình bày.

Báo cáo rà soát bao gồm các chương chi tiết rà soát các chính sách, thông lệ thương mại của Thành viên, mô tả các thể chế hoạch định chính sách thương mại và tình hình kinh tế vĩ mô. Sau các chương này là Tóm tắt của Ban Thư ký, tóm tắt báo cáo rà soát và trình bày quan điểm của Ban Thư ký về các chính sách thương mại của Thành viên. Báo cáo rà soát của Ban Thư ký và tuyên bố về chính sách của Thành viên được công bố sau cuộc họp rà soát, cùng với văn bản Phát biểu kết luận của Chủ tịch TPRB được đưa ra sau khi kết thúc cuộc họp.

Người dịch: Tào Thị Huệ

Nguồn: WTO, TRADE POLICY REVIEWS: BRIEF INTRODUCTION, Overseeing national trade policies: the TPRM, https://www.wto.org/english/tratop_e/tpr_e/tp_int_e.htm, truy cập ngày 10/7/2021